In de onderstaande afbeelding worden de belangrijkste factoren voor de woningmarkt samengevat. Sommige kunnen snel veranderen, zoals de hypotheekrente en economische ontwikkelingen. Andere zijn trage, maar wel voorspelbare processen, zoals de demografische ontwikkelingen. Bepaalde elementen, zoals de hypotheekrente, zullen voor het gehele land gelden, maar andere economische en demografische ontwikkelingen kunnen regionaal en soms zelfs per gemeente afwijken. Tevens is het interessant te kijken naar die elementen waar een gemeente of regio zelf enige invloed op kan uitoefenen.
Demografie
Hoe zit het met de verschillende regio’s in Nederland. Vindt verdere concentratie plaats in de dicht bevolkte Randstad of vindt er een evenwichtige verdeling plaats tussen de regio’s? De bevolkingsexplosie die Flevoland gaat doormaken, staat in schril contrast met de bevolkingsdaling die Limburg doormaakt en binnenkort ook in Drenthe en andere provincies te zien zal zijn.
Nieuwbouw
De productie van nieuwbouwwoningen liet in 2006 een stijgende lijn zien. 72.000 woningen kwamen gereed tegen 67.000 in 2005. Vanzelfsprekend is de omvang van de nieuwbouwproductie van groot belang voor de vraag en aanbod verhoudingen in de bestaande woningmarkt.
Sociaal maatschappelijk
Hoe ontwikkelen zich de inkomens van de Nederlanders? De noodzaak van voedselbanken en kledingbanken vormen een raar aspect in een welvarend land als Nederland. Maar ook veel anderen komen door echtscheidingen, schulden en hoge financiële verplichtingen aan energie en overige woonlasten in de knel. Bovendien wordt nauwelijks onderkend dat de gezinsverdunning tot nog meer woningen leidt, maar dat de totale woonlasten wel door minder mensen moet worden opgebracht. De levensverwachting van de mens loopt verder omhoog. In welke gezondheid; kortom welke zorg is hiervoor nodig? Nader onderzoek is gewenst naar de behoefte van dit segment.
Overheid
Hoe gaat de politiek/overheid om met een aantal kwesties? Een belangrijk thema is de hypotheekrente aftrek. De beperking van aftrek vanwege de bijleenregeling laat duidelijk zien dat het duurdere segment het in heel Nederland moeilijk heeft. De doorstroming wordt daardoor belemmerd. Ook de overdrachtsbelasting draagt niet bij aan een verhuisgrage natie. Leveren de plannen voor een aangepaste koopsubsidieregeling in de toekomst wel een bijdrage voor de koopstarter? Gaat de starterslening een rol van betekenis spelen? Welke effecten sorteert het nieuwe huurbeleid.
Economie – betaalbaarheid
De hypotheekrente is een belangrijke, maar onvoorspelbare factor. 1% meer rente betekent dat kopers ca.
€ 20.000,- minder kunnen lenen. Veel mensen kampen met persoonlijke verplichtingen, waardoor woonwensen veelal niet kunnen worden gerealiseerd. Een betere voorlichting op dit punt zou wenselijk zijn. De betaalbaarheid van woonlasten heeft zich vanaf 2000 positief ontwikkeld. Door een lagere rente steeg de woonlast bij kopen met slechts met 4,5% in vergelijking met bijna 20% bij een huurwoning.
Economie – werkgelegenheid
Hoe zal het gaan met de werkgelegenheid en inkomensontwikkeling van mensen? Is de overheid in staat een stimulerend rol te spelen bij het aantrekken van nieuwe bedrijven of het behouden van bestaande werkgelegenheid. De woningmarkt zorgt op vele fronten een belangrijke bijdrage aan de werkgelegenheid. Anderzijds is de woningmarkt volledig afhankelijk van de economische ontwikkeling.