Het Waarborgfonds Eigen Woningen, uitvoerder van de Nationale Hypotheek Garantie (NHG) gooide vorig jaar de knuppel in het hoenderhok. Taxateurs zouden op grote schaal frauderen door bij hypotheek taxaties veel te hoge waardes af te geven. Wanneer huiseigenaren hun hypotheeklast niet meer kunnen betalen worden zij geconfronteerd met een executieveiling door de bank. Bij zo’n openbare verkoop brengen woningen opvallend veel minder op dan bij een normale verkoop. Het verlies is voor de banken of bij NHG gevallen voor het Waarborgfonds. Deze verliezen worden grotendeels betaald uit de premies die bij de hypotheekafsluiting zijn ingehouden.
Het Waarborgfonds heeft ruim 500 gevallen ter beoordeling aan de makelaarsorganisaties overgedragen en onderzoekt tevens of taxateurs aansprakelijk gesteld kunnen worden voor die “te lage” opbrengst. Het is niet ondenkbaar dat bij de ongeveer 400.000 hypotheektaxaties die per jaar worden opgemaakt taxateurs in incidentele gevallen, al dan niet op verzoek van bank of tussenpersoon, een te rooskleurige taxatie afgeven. In aantoonbare gevallen mag de taxateur daarop ook flink worden aangepakt. Daar zal elke beroepsgroep die zichzelf serieus neemt alleen maar blij mee zijn. De vraag is echter of hier sprake is van fraude op grote schaal. Het is immers niet de rekenmeester, maar de markt die bepaalt. En bij veilingen functioneert die markt slecht. Het beroerd functionerende veilingsysteem lijkt dus een veel meer voor de hand liggende oorzaak voor de lage veilingopbrengsten te zijn. Veilingen zijn het obscure domein van handelaren, waar de doorsnee consument zich nauwelijks durft te vertonen, laat staan durft mee te bieden. Als hoogste bieder ben je onherroepelijk koper, geldt géén bedenktijd of hypotheekvoorbehoud en bestaan er géén garanties tegen verborgen gebreken.
Doorgaans biedt wel een employee van de bank mee, maar juist bij NHG hypotheken schitteren deze door afwezigheid. Het Waarborgfonds past immers toch het tekort bij. Een door Woningmarktcijfers.nl uitgevoerd onderzoek onder 300 veilingtransacties leverde hiervoor het onomstotelijke bewijs. In maar liefst 86% van de onderzochte veilingzaken bleek de woning binnen 10 maanden na de veiling te zijn doorverkocht tegen een gemiddeld € 22.000,- hogere koopsom. In 2006 werden bijna 2000 woningen via een veiling verkocht. Op jaarbasis gaat het om een meeropbrengst van 35 miljoen euro. Dit bedrag vloeide terug naar de banken of verdween als winst in zakken van veilinghandelaren, uiteraard onder aftrek van gemaakte kosten. Uit deze cijfers blijkt overduidelijk hoe gebrekkig het huidige veilingsysteem functioneert. Het Waarborgfonds zou allereerst de hand in eigen boezem moeten steken. Door op veilingen actief mee te bieden, kunnen verliezen fors worden beperkt en zou de premie voor de Nationale Hypotheek Garantie voor de koper zelfs kunnen dalen.