“Alleen een actief migratiebeleid kan een doemscenario voor Parkstad voorkomen.”, zo voorspelt de Heerlense woningmarktonderzoeker Leo van de Pas. Parkstad is als de Titanic. Het verschil is dat de ijsberg waar de regio op afstevent, nog op grote afstand ligt. Een botsing kan zeker vermeden worden, mits kapitein en bemanning tijdig van koers veranderen.
De Heerlense makelaar en woningmarktdeskundige reageert op de jongste prognoses van onderzoeksbureau Etil over de bevolkingskrimp. Die zijn nog rampzaliger dan al werd aangenomen. Parkstad loopt leeg: van 238.000 inwoners nu naar 169.000 in 2040. Voor Van de Pas komen die cijfers niet als een verrassing. De bekende wetenschapper Wim Derks bleef lang een roepende in de woestijn. Van de Pas: "Derks voorspelde al in 1997 dat de bevolkingsomvang in Zuid-Limburg en Parkstad ging afnemen. Pas in 2005 werd Derks serieus genomen toen hij landelijke bekendheid kreeg”. Vanzelfsprekend moest deze daling gevolgen hebben voor de woningmarkt en je kon dat ook al aan de ontwikkeling van de woningprijzen zien. Woningprijzen stegen veel minder hard dan in de rest van Limburg en Nederland. Het ambitieniveau van menig wethouder en het Parkstad bestuur om veel woningen te bouwen bleef echter hoog.“ In 2005 kwam Parkstad nog met een ambitieus concept bouwprogramma van ruim 7.000 woningen tot 2010. Mede op aandrang van marktpartijen en de provincie werd dat aantal in 2006 fors naar beneden bijgesteld tot een acceptabel niveau. Anno 2008 kun je gelukkig constateren dat de beleidsmakers er wat de woningmarkt betreft bovenop zitten.
Maar de woningmarkt is slechts één facet van de bevolkingsontwikkeling. De belangrijkste oorzaak voor de afnemende bevolking is de daling van het aantal geboorten. Daardoor zien we nu een daling van het aantal leerlingen in het basis- en middelbaar onderwijs. Daarnaast trekken meer mensen weg dan dat er binnenkomen. Over een aantal jaar betekent dit dat de arbeidsmarkt minder instroom gaat krijgen. We hebben straks door de vergrijzing 35.000 tot 40.000 arbeidskrachten te weinig om alle huidige banen in te vullen. We moeten ons dus het meest zorgen maken over de arbeidsmarkt. Het risico dreigt dat bedrijven wegtrekken als zij niet voldoende medewerkers kunnen vinden, terwijl we juist bedrijven moeten binnenhalen, desnoods door de grond op Avantis tien jaar gratis in erfpacht te geven. Dat terrein braak laten liggen kost immers vele miljoenen aan belastingcenten per jaar.
Minder inwoners en huishoudens betekent ook minder gezinsbestedingen. Het huidig aantal winkels is dan boven de maat, waardoor leegstand kan ontstaan. Gemeenten komen dan zelf ook in de knel, omdat belastinginkomsten dalen. De vraag is of de voorzieningen op het huidige peil gehouden kunnen worden, laat staan dat er nog ruimte is voor nieuwe investeringen. Herschikking van het overheidsapparaat is dan een must of dat nou in de vorm van een herindeling is of anderszins.
Parkstad heeft de afgelopen jaren op vele terreinen een positieve ontwikkeling doorgemaakt. Denk hierbij aan de vooruitgang op toeristisch en cultureel gebied. Met ontwikkelingen als de buitenring, het Maankwartier en een medisch park op Avantis kan Parkstad zich verder positief profileren. Door de lage woningprijzen is Parkstad een aantrekkelijk woongebied voor mensen die de drukke Randstad willen ontvluchten. Het zou echter jammer zijn als de ontwikkelingen worden geremd door de demografische ontwikkelingen. De grootste opdracht voor politici en het bedrijfsleven is dan ook om het negatieve migratiesaldo om te buigen naar een positief saldo. De komst van meer mensen naar Parkstad en dit met alle mogelijke middelen. Het is hoog tijd voor een krachtig en slagvaardig bestuur dat samen met ondernemend Limburg (Industriebank Liof en Kamer van koophandel en MKB) hiervoor alle middelen inzet. “Het orkest speelt prachtig, alle hens aan dek voor kapitein en bemanning voor de juiste koers, het is nog niet te laat!”.