“Elk nadeel heb zijn voordeel”, sprak ooit een wijs voetbalheerschap en dat geldt ook voor de woningmarkt. Het is té gemakkelijk om in een lastige periode te roepen dat de overdrachtsbelasting maar moet worden afgeschaft of dat de richtlijnen voor de Nationale Hypotheekgarantie en Koopsubsidie moeten worden opgerekt. Juist in een moeilijke periode worden de meest creatieve oplossingen geboren en dat kan perspectief bieden voor de toekomst. Zo zagen onlangs nieuwe erfpachtconstructies voor bestaande en nieuwe huiseigenaren het levenslicht.
De grond onder je huis verkopen en deze terughuren via erfpacht, dit is de kortst mogelijke uitleg die te bedenken valt. Dit kan aantrekkelijk zijn voor iemand die een deel van de waarde van het huis (de ondergrond) te gelde wil maken, toch in het huis wil blijven wonen en een aardig bedrag ter vrije beschikking wil overhouden. Ook nadat je de ondergrond hebt verkocht, blijf je eigenaar van de woning, de normale eigenaarslasten betalen en zelf verantwoordelijk voor het onderhoud. Het product is onder andere bedoeld voor mensen met overwaarde die een deel daarvan voor andere doeleinden willen benutten. Je kunt proberen het huis met grond te verkopen en dan terughuren, maar zoveel beleggers voor de gehele woning zijn er natuurlijk niet.
Ook starters kunnen bij de aankoop van hun woning gebruik maken van dit systeem. Door alleen het huis te kopen en de grond in erfpacht te nemen, kan nu een duurdere woning worden gekocht, dan met een traditionele aankoop mogelijk is. Dat vraagt om uitleg. In plaats van hypotheeklasten over de eigen grond (stel € 250 per maand) te betalen, betaalt de koper nu bijvoorbeeld € 200 per maand aan erfpacht. De kosten van de erfpacht worden bij de berekening van de maximaal haalbare hypotheek echter soepeler behandeld, namelijk gelijk gesteld met een persoonlijke lening. Een koper kan daardoor een hogere hypotheek krijgen, maar leeft door de bijkomende erfpachtcanon eigenlijk boven zijn stand. Misschien verantwoord voor iemand met een sterke inkomensgroei op korte termijn, maar zeker niet voor een doorsnee koper met vast inkomen. Een hypotheek met Nationale Hypotheek Garantie is niet mogelijk, dus dat betekent ook een hogere hypotheekrente. Naast eventuele juridische voetangels zou het gevoel, niet voor 100% eigenaar van je huis te zijn, een rol kunnen spelen.
Los van het feit of dit nou het ei van Columbus is dat de woningmarkt kan voortstuwen, een creatieve oplossing is het zeker en voor bepaalde doelgroepen wellicht het ideale product op het juiste moment. De tijd zal het leren.