Gemengde gevoelens

De woningmarkt laat over 2008 wisselende resultaten zien. Enerzijds bleef de woningprijs fier overeind en kon landelijk een prijsstijging van 2,7% worden genoteerd. Ook in Limburg ging de woningprijs met 1% omhoog. Van een instortende woningmarkt was geen sprake, het mediabeeld van de afgelopen maanden werd gelukkig niet bewaarheid. De prijsstijging werd gerealiseerd, ondanks het feit dat kopers in 2008 gemiddeld 1% meer hypotheekrente moesten betalen. Aan de omzetkant leverde de woningmarkt wel fors in. Landelijk werd 10% minder verkocht, terwijl Limburg een daling meemaakte van ruim 13%. Sinds het topjaar 2006 valt een langzame terugloop van het aantal transacties waar te nemen. Ook hier speelt de hogere hypotheekrente een rol, maar daarnaast uiteraard ook het vertrouwen dat consumenten hebben in de economische situatie en de persoonlijke financiële ontwikkeling. Mensen die naar een andere woning willen doorstromen wachten te vaak op de verkoop van de eigen woning en dat maakt de woningmarkt stroperig. Anderen geven nu misschien de voorkeur aan een verbouwing in plaats van een verhuizing.

Wat er ook gebeurt, mensen moeten wonen en zullen blijven verhuizen. Jaarlijks is 5% van de huishoudens onderweg naar een nieuwe woonplek. In onzekere tijden is het echter niet vreemd dat de belangstelling voor een koopwoning tijdelijk afneemt en de vraag naar huurwoningen daardoor toeneemt. Een huurwoning is in aanvang veelal goedkoper en biedt meer flexibiliteit met verhuizen. Als de economie aantrekt kan de stemming snel veranderen en de vraag naar koopwoningen weer aanzwellen. Het lastige aan de woningmarkt is dat beide segmenten weinig flexibel zijn en niet adequaat kunnen inspelen op een snel veranderende vraag.

De uitwerking van de economische crisis zal dit voorjaar pas echt goed meetbaar zijn. Minder transacties betekent ook dat de overheid minder overdrachtsbelasting ontvangt en dat makelaars, notarissen, banken, verhuisbedrijven en woninginrichters moeilijke tijden doormaken. Hoe de woningmarkt in 2009 zal presteren is verre van duidelijk. Meer dan ooit lopen de voorspellingen van economen en organisaties uiteen. Naast sombere geluiden valt er gelukkig ook iets positiefs te melden, namelijk dat de hypotheekrente met hele kleine stapjes naar beneden gaat. Een voorbode van een eerste zwaluw?