In 2009 zullen door banken ongeveer 2.200 woningen via een executoriale veiling worden verkocht. Dit is een stijging van 15% ten opzichte van 2008. De verwachte explosieve stijging, als gevolg van de kredietcrisis, blijft vooralsnog uit. Woningmarktcijfers.nl heeft de ontwikkelingen van de eerste 4 maanden van 2009 aan de hand van cijfers van het Kadaster nader onderzocht.
Allereerst is gekeken naar de oorspronkelijke aankoopsom van de woning. Vervolgens is op basis van prijsontwikkelingen de waarde op het moment van veilen bepaald. Hierbij is geen rekening gehouden met een eventuele waardeverandering door woningverbetering of achterstallig onderhoud. De geïndexeerde woningwaarde op de veilingdatum bedraagt € 178.700, op de veiling brachten deze woningen gemiddeld € 123.700 op. Een verlies van € 55.000 per woning (2008: € 39.000). Voor 2009 wordt de totale vermogensschade geraamd op ruim 100 miljoen euro. Het zijn voornamelijk appartementen (40%) en tussenwoningen (30%) die onder de hamer komen. In Drenthe en Overijssel vinden verhoudingsgewijs de meeste veilingen plaats, in Utrecht en Noord Brabant de minste.
Miljoenenwinst voor banken en handelaren
Woningmarktcijfers.nl heeft ook onderzocht wat er na de veiling met de woningen is gebeurd. Van alle geveilde woningen werden 325 panden (50%) binnen 8 maanden doorverkocht. De gemiddelde transactieprijs bedraagt nu € 154.000, een meeropbrengst van € 30.300 per woning ten opzichte van de veilingprijs, oftewel ruim 33 miljoen in totaal op jaarbasis. Het is niet bekend hoeveel woningen door de bank zijn ingekocht en welk deel is opgekocht door handelaren. Het kopen op een veiling blijft, ondanks hogere aankoopkosten, nog steeds winstgevend. Banken die tijdens een veiling niet actief meebieden laten miljoenen liggen. Wel is bekend dat banken en de Stichting Waarborgfonds Eigen Woningen (uitvoerder van de Nationale Hypotheekgarantie) een actiever beleid voeren ten aanzien van het beheer van achterstallige leningen en verkoop vóór de veiling met toestemming van de rechter. Op de veiling zelf probeert men de schade te beperken door actief mee te bieden. Ondanks dat rekent het Waarborgfonds voor 2010 op een verdubbeling van verliesdeclaraties en wordt per 1 januari de borgtochtprovisie verhoogd van 0,45% naar 0,55%.
Het veilingsysteem is nog steeds weinig toegankelijk voor de particuliere huizenkoper en extra risicovol. Op een veiling moet onvoorwaardelijk worden gekocht, zonder bedenktijd en voorbehoud voor financiering. In veel gevallen kan de woning vooraf niet bezichtigd worden en de ontruimingsprocedure is voor de particulier evenmin een gemakkelijke klus. Wellicht kan het nieuwe systeem van provinciale veilingen op een vaste dag in de maand voor verbetering zorgen.
Oorspronkelijke aankoopsom
€ 144.400
Geïndexeerde waarde op executiedatum
€ 178.700
Veilingopbrengst
€ 123.700
Vermogensverlies
€ 55.000
Opbrengst in % van waarde
69%
Gemiddelde koopsom na doorverkoop
€ 154.000
Meeropbrengst t.o.v. veilingprijs
€ 30.300
Aantal maanden tussen aankoop en veiling
70
Aantal maanden tussen veiling en doorverkoop
3