Staatssecretaris Ank Bijleveld gooide afgelopen week de knuppel in het hoenderhok met haar waarschuwing aan kopers, om geen nieuwbouwwoning te kopen in de krimpgebieden, in verband met haar vrees voor een toekomstige waardedaling ervan. Diverse bestuurders, waaronder wethouder Lex Smeets van Heerlen, waren not amused. Haar bedoeling, wellicht meer aan bestuurders van gemeenten gericht, om niet tegen de krimp op te bouwen, snijdt echter wel hout.
Voor Zuid Limburg, waar de krimp zo’n beetje werd uitgevonden, lijkt deze boodschap achterhaald en overbodig. In Parkstad Limburg is de bouwambitie van 5 jaar geleden, om 7.000 woningen toe te voegen, reeds omgezet in plannen om de komende 10 jaar 12.000 woningen te slopen. De Westelijke Mijnstreek heeft eveneens een halt toegeroepen aan een ongebreidelde woningbouw. Ook hier gaat straks het credo gelden, dat voor elke nieuwe woning er een andere wordt gesloopt. Zelfs in de regio Maastricht ziet men de grenzen van de groei naderen. Dit wil echter niet zeggen, dat hiermee alle problemen voor de woningmarkt in de toekomst zijn opgelost, maar een duidelijke visie is er nu gelukkig wel.
Extra aandacht van landelijke politici voor de krimp, in welke vorm dan ook, kan ook positief worden opgevat. Er zijn immers meer sectoren die om eenzelfde aanpak vragen. Op het gebied van winkelvoorzieningen, kantoren en bedrijfsterreinen staan de ontwikkelingen en uitbreidingen nog niet stil. De krimp legt niet alleen een claim op de woningvoorraad, maar evenzeer in deze sectoren. De consumentenbestedingen zullen dalen en de daling van de potentiële beroepsbevolking kan straks een tekort aan arbeidskrachten opleveren. Tenzij de Rijksoverheid haar verantwoordelijkheid neemt voor de krimpgebieden en met financiële injecties bijdraagt aan een evenwichtige ontwikkeling, want de regio’s zullen dit beslist niet alleen kunnen ophoesten. In de eerste plaats voor de krimpregio’s zelf, maar ook om elders in het land problemen op te lossen. De bevolkingsgroei van Nederland zal zich uitsluitend in de Randstad afspelen en daar voor andere problemen zorgen. De provincie Flevoland groeit met het aantal inwoners dat de provincie Limburg dreigt te verliezen. Almere alleen al, heeft aan het Rijk een bijdrage gevraagd van 5 miljard om groei en nieuwe voorzieningen te financieren. Minister Eurlings wil miljarden besteden aan de invoer van een kilometerheffing, dit om het autogebruik met 15% terug te dringen. Allerlei studies van wetenschappelijke bureaus tonen echter aan dat het aantal auto’s in Nederland de komende decennia met enkele miljoenen zal toenemen en de kilometerheffing het probleem van de files niet zal oplossen.
Het geld van de belastingbetaler kan maar één keer worden uitgegeven. Door een betere spreiding van economie en werkgelegenheid kunnen een aantal vliegen in een klap worden geslagen. De ongelukkige uitspraken van Bijleveld kunnen worden gelaten voor wat ze zijn. Als ze helpen om de doelstellingen en lobby’s van de krimpgebieden te ondersteunen, zijn deze misschien niet helemaal voor niets geweest.