Nu de woningmarkt het moeilijk heeft vanwege de economische crisis, wordt plotseling de beperking van de hypotheekrenteaftrek uit de hoge hoed getoverd als oplossing voor alle problemen. De oorzaak van het probleem is helder en ligt niet in de woningmarkt zelf. Als de overheid gaat hervormen betekent het doorgaans dat er wordt bezuinigd, oftewel dat een deel van de burgers opgezadeld wordt met hogere lasten. Als motief worden de meest fraaie fabels aangehaald om het volk te overtuigen van de goede bedoelingen. Op enkele van die mythen wil ik hier kort ingaan, fabels die alleen maar met harde feiten kunnen worden bestreden.
Nederland gaat gebukt onder een enorme hypotheekschuld
De ruim 4 miljoen eigen huisbezitters hebben samen een bruto hypotheekschuld van 625 miljard euro. Dat is iets meer dan de helft van de totale waarde van alle woningen. Daarnaast zitten vele miljarden in spaar- en beleggingspolissen, de netto hypotheekschuld is dus nog een stuk lager. Ongeveer 500.000 Nederlanders hebben geen hypotheek op hun huis. Het is natuurlijk wel waar dat recente kopers vaak een hogere schuld hebben dan de waarde van de woning, maar dat geldt dus slechts voor een beperkte groep.
Financiële risico’s huiseigenaren veel te groot
Het is waar dat in de eerste jaren na aankoop sprake is van een verhoogd risico. Met de huidige NHG grens van € 350.000 wordt dit risico echter voor 90% van alle kopers perfect afgedekt. De afgelopen jaren is het aantal woningexecuties slechts licht toegenomen tot 2.000 stuks. Andere probleemgevallen worden onderhands geregeld, zonder dat het tot een executie komt. Al met al minimale aantallen in vergelijking met het totale huizenbezit. Debacles ontstaan over het algemeen niet door de hypotheek, maar door extra kredieten of persoonlijke omstandigheden, zoals het verlies van een baan of het verbreken van een relatie.
Nederland gaat failliet aan hypotheekrenteaftrek
De belastingdienst verrekent jaarlijks 12,5 miljard euro aan renteaftrek. Daarnaast bestaan nog vrijstellingen en subsidies, ook voor huurders. Het is fair om naast de uitgaven ook de opbrengsten erbij te betrekken. Kopers betalen 2,5 miljard per jaar aan overdrachtsbelasting (basis 6%). Alle eigenaren betalen samen nog eens 3,5 miljard aan eigenwoningforfait en OZB. Kopers van nieuwbouwwoningen betalen ruim 4 miljard aan BTW. De verkoop van bouwgrond levert eveneens vele miljarden op. Dan hebben we het nog niet gehad over de belastingopbrengsten en werkgelegenheidseffecten van alle bedrijven die rondom de woning- en verhuismarkt actief zijn. Per saldo levert de woningmarkt waarschijnlijk meer baten op dan dat er kosten zijn. Goed om te weten als u de woningmarkt de komende dagen op de korrel neemt.