Woningmarkt, waar ga je naar toe?

De sombere berichten over de Nederlandse woningmarkt blijven maar aanhouden. De indexcijfers van het CBS zijn voortdurend negatief, dit in tegenstelling tot de absolute prijsontwikkeling. Voorspellingen van bankeconomen idem dito. Ondanks het feit dat deze mensen hiervoor hebben doorgeleerd, komt er doorgaans weinig van deze voorspellingen terecht. Het meest opzienbarend was een voorspelling van een ABN Amro econoom die halverwege 2006 voorspelde dat de woningprijzen met 4% zouden dalen, terwijl de prijzen op dat moment al met 4% waren gestegen. Eind 2008 voorspelden economen van de Rabobank een stabiele prijsontwikkeling voor 2009, het werd een daling van 6,5%. Begin 2011 voorziet dezelfde bank voor 2011 een daling van 2,5%, in november werd deze bijgesteld naar +1,5%. Bij andere banken en wetenschappelijke bureaus is het niet anders, het kan verkeren.

Voor de media zijn dit prachtige inkoppers, analyses worden bij voorkeur aangedikt. De consument raakt van slag, wacht af en het consumentenvertrouwen koerst naar beneden. Natuurlijk is de crisis een hard gegeven, evenals het feit dat sommigen vorig jaar plotsklaps minder konden lenen. Een geringe correctie mag dan ook geen verwondering wekken. De hapering in de woningmarkt is echter vele malen groter dan op basis van argumenten kan worden aangenomen, niet zo zeer de woningprijs, maar wel in de daling van het aantal transacties. Per saldo leverde dit voor onze nationale economie een negatief resultaat op van naar schatting 100 miljard aan belastinginkomsten en werkgelegenheidseffecten.

In 2011 bleef de woningmarkt tot en met het derde kwartaal behoorlijk op peil, pas in het vierde kwartaal zakte prijzen en transacties verder in. De discussie over beperking van de hypotheekrenteaftrek was dan al losgebarsten. Pas aangetreden directeuren van de AFM en DNB mengen zich in de strijd, evenals (oud) politici. Het lijkt er zo langzamerhand op dat niet meer de vraag centraal staat óf de hypotheekrenteaftrek beperkt moet worden, maar meer de vraag wanneer en hoe? De hypotheekrenteaftrek is absoluut niet verantwoordelijk voor de malaise op de huizenmarkt. In de meeste voorstellen gaat het om een ordinaire bezuinigingsmaatregel, die onherroepelijk zal leiden tot minder gezinsconsumptie met gevolgen voor de economie. Niets hoor je over praktische oplossingen en besparingen op uitvoeringskosten bij de overheid. In plaats daarvan worden sprookjes verteld over te hoge huizenprijzen, te hoge hypotheekschulden en zogenaamde onverantwoorde risico’s voor de eigenwoningbezitter. Tja, als we zo door blijven praten en doemdenken creëren we inderdaad de kans dat het nog gaat uitkomen ook. Het wordt de hoogste tijd dat de onheilsprofeten de mond wordt gesnoerd.