Een tijdelijke rust op de woningmarkt lijkt zich af te tekenen. Het Kunduz akkoord zorgt er voor dat de overdrachtsbelasting blijvend naar 2% wordt verlaagd. Niet helemaal ideaal, de overdrachtsbelasting zou namelijk helemaal dienen te verdwijnen, maar toch. Bovendien is een begin gemaakt met beperking van de hypotheekrenteaftrek. Na 2013 wordt de renteaftrek beperkt conform het annuitaire aflossingssysteem. Kopers na 2013 dienen dus rekening te houden met oplopende woonlasten als gevolg van de verminderende renteaftrek. Het tijdperk van stabiele woonlasten en spaarhypotheken lijkt voorbij. Nieuwe kopers kunnen zich hierop instellen. Niettemin kan dit niet zonder gevolgen blijven voor de doorstroming op de woningmarkt op termijn. Volgens het akkoord blijft voor kopers in 2012 nog alles bij het oude. Hierdoor kunnen we een beter, misschien wel een heel mooi, woningmarktjaar tegemoet zien. Veel aspirant kopers hebben de laatste jaren afgewacht en zullen dit voordeel niet laten glippen. Extra transacties kunnen voor tientallen miljarden euro aan toegevoegde waarde zorgen door extra werkgelegenheid en belastingkomsten. Geen enkele sector is in staat de economie zo snel uit het slop te trekken. Dit is 2012, maar dan?
Ook bij doorstroming in de toekomst blijft de renteaftrek van de huidige hypotheek gehandhaafd. Huiseigenaren zullen zich wel twee bedenken alvorens zij tussentijds extra gaan aflossen. Bij verhuizing naar een duurdere woning is men slechter af, omdat voor het hogere hypotheekgedeelte het nieuwe systeem gaat gelden. Het voornemen is bovendien om hypotheken te gaan beperken tot 100% van de woningwaarde. Door de BTW verhoging worden nieuwbouwwoningen en elke vorm van dienstverlening 2% duurder. Alle goede bedoelingen ten spijt, voor een werkelijke hervorming van de woningmarkt, schiet het akkoord op alle onderdelen te kort. Voor de huidige vier miljoen huiseigenaren verandert er immers niets. Geen maatregelen voor de huursector, het eigenwoningforfait en de onroerendzaakbelasting worden evenmin aangepakt. Nergens wordt er bespaard op de uitvoeringskosten bij de overheid. De vraag rijst dan ook welke houdbaarheidsdatum aan het akkoord mag worden toegekend. Het verkiezingscircus is gestart. De politieke acteurs lopen zich warm om het volk opnieuw ideaalbeelden voor te schotelen en het schijnbeeld van de democratie hoog te houden. Na de stemming volgen onderhandelingen en misschien hebben we aan het eind van het jaar een nieuw kabinet. De woningmarkt zal een van de agendapunten zijn waarover zwaar wordt onderhandeld. Er zal verder bezuinigd moeten worden, maar waarop? Het water staat bij veel mensen aan de lippen door stijgende overheidslasten, hogere zorgkosten en energiekosten. Vind dan maar eens een manier om het consumentenvertrouwen en bestedingen op te krikken en de weg naar economisch herstel in te slaan, het lijkt me geen sinecure.
Leo van de Pas, woningmarktdeskundige te Heerlen.