Plussen en minnen op Prinsjesdag

Het kabinet heeft in de Miljoenennota een aantal maatregelen aangekondigd met de bedoeling de woningmarkt uit het slop te halen. Gaat dat lukken met deze plannen en wat betekenen deze voor de woningmarkt op langere termijn? Een positieve maatregel is de tijdelijke mogelijkheid die Nederlanders krijgen om tot 100.000 euro belasting vrij te schenken. Dit bedrag moet worden gebruikt voor aankoop of verbouwing van de eigen woning of de aflossing van een (rest)eigenwoningschuld. Het is lastig in te schatten hoeveel mensen tot eind 2014 van deze maatregel gebruik zullen maken, een kleine stimulans is het zeker wel. Een ander positief punt is de mogelijkheid die ontstaat om een restschuld onder Nationale Hypotheekgarantie (NHG) mee te financieren bij aankoop van een andere woning. Ook deze maatregel kan de blokkade bij doorstroming verkleinen. 
Minder positieve maatregelen zijn er ook. Eerder was al afgesproken dat de NHG grens per 1 juli 2014 opnieuw zal worden verlaagd van 290.000 naar 265.000 euro. Deze moet uiteindelijk in 2016 uitkomen op 225.000 euro. Vanaf 1 januari 2014 daalt bovendien de maximale financieringshoogte van 105 naar 104 procent van de koopsom. Dit percentage dient op 1 januari 2018 te zijn teruggebracht tot 100 procent. Dit betekent dat kopers steeds meer eigen geld moeten inbrengen en dat minder kopers gebruik kunnen maken van de NHG. Deze verlagingen zullen naar verwachting een behoorlijk negatief effect opleveren. Een ander negatief effect wordt verwacht van de voorgenomen maatregel om het maximale aftrekpercentage te verlagen. Vanaf 1 januari 2014 daalt dit percentage jaarlijks met 0,5 procent tot in 2042 een maximaal aftrekpercentage van 38 procent is bereikt. Ook voor bestaande woningeigenaren met een hoger inkomen zal dit een pittige lastenverhoging betekenen. De maatregel zorgt tevens voor tweespalt in de samenleving. Kopers vanaf 2013 moeten de hypotheek al via annuïteit aflossen, het hogere segment wordt vanaf 2014 in feite dubbel gepakt. De verwachting is dat het duurdere prijssegment het nog lastiger gaat krijgen en woningprijzen zullen nivelleren. Wat dit precies betekent voor de ontwikkeling van de woningprijzen over de gehele linie is moeilijk te zeggen. Veel factoren spelen immers een rol, zoals de huurprijsontwikkeling, de hoogte van de hypotheekrente en de extra vraag naar woningen door een toenemend aantal huishoudens. Voor de overheid gaat de maatregel in elk geval de nodige miljarden per jaar opleveren. Conclusie van deze Miljoenennota voor de huizenmarkt, een kleine plus voor de korte termijn en een vette min voor de langere termijn.