Het kopen van een huis op een veiling kan ook voor particuliere kopers financieel aantrekkelijk zijn. Dit vergt wel extra kennis en deskundige begeleiding. Woningeigenaren die hun hypotheeklasten niet meer kunnen betalen, worden in de praktijk geconfronteerd met een gedwongen verkoop, onderhands of via een zogenaamde openbare verkoop of executieveiling. Per jaar worden ca. 2.000 woningen via een executieveiling verkocht en wellicht een nog iets groter aantal via een onderhands gedwongen verkoop.
De executieveilingen worden door de notarissen via kranten en internet aangekondigd en op zo’n dag worden tientallen panden na elkaar geveild. Op het veilingsysteem valt nog wel het een en ander af te dingen. Woningen worden gemiddeld 30% onder de werkelijke waarde verkocht. Spijtig voor de woningeigenaren of banken die daardoor met een grotere schuld blijven zitten. Voor koopjesjagers liggen hier kansen. In de praktijk zien we echter weinig particuliere kopers op een veiling. Het systeem is te ondoorzichtig en de handel en wandel vraagt extra vaardigheden. De veilingvoorwaarden, het systeem van bieden en afmijnen is voor de doorsnee koper geen dagelijks kost. Het meebieden kan spannend zijn omdat er veel concurrentie is van vastgoedhandelaren. Het is nog steeds hun domein waar ze vaak goede zaken kunnen doen.
Uit onderzoek blijkt namelijk dat een fors aantal van deze woningen binnen enkele maanden met winst werd doorverkocht. Gemiddeld is de prijs bij doorverkoop 25% hoger dan de veilingprijs. Dit is niet allemaal winst, want de veilingkosten zijn hoog en soms moet er wat aan de woningen worden opgeknapt. Dat is iets waar ook kopers op moeten letten. In sommige gevallen zijn woningen vooraf niet eens te bezichtigen. De koop op een veiling is onvoorwaardelijk, de koper moet kunnen aantonen dat hij in staat is de koopsom met kosten, al dan niet via een hypotheek, te voldoen. De overheid probeert al jaren het veilingsysteem te verbeteren, maar tot nu toe niet echt met resultaat. Zolang het huidig systeem blijft bestaan, kan ook de particuliere koper, bij voorkeur met inschakeling van deskundige hulp, een voordeel behalen. Dat geldt evenzeer voor aankoop van een woning die zogenaamd onderhands gedwongen wordt verkocht. Ook hier kunnen kopers hun slag slaan. De financiële malaise van verkoper is niet altijd duidelijk, het huis wordt doorgaans gewoon via de makelaar verkocht.
Zeker, nu de woningmarkt uit het dal begint te kruipen, lijkt het een goed moment om zich te gaan oriënteren. Veel kopers doen dat ook al, zo blijkt uit de verkoopcijfers van het eerste kwartaal. De periode van prijsdalingen lijkt voorbij en bij de aankoop van een veilingwoning tegen een extra lage prijs, is het risico van “onder water staan” in de toekomst toch wel heel erg klein.