Het gaat weer goed met de woningmarkt, in sommige gebieden zelfs te goed, tenminste dat beeld wordt via de media over ons uitgestrooid. Wanneer gaat het eigenlijk goed en voor wie, die vragen dienen zich aan. Van een gezonde woningmarkt is pas sprake als de vraag- en aanbodverhoudingen in evenwicht zijn. Woningen staan dan bijvoorbeeld een maand of zes te koop en het aantal transacties blijft stabiel. De woningprijzen zijn met de inkomens en gestelde leencriteria betaalbaar en de prijzen stijgen met de inflatie mee. De huursector kent betaalbare huurprijzen die eveneens door inflatie worden aangepast. Er zijn geen overdreven correcties via subsidies voor starters of scheefwoners nodig. De woningvoorraad is in balans met het aantal huishoudens, zodat er geen sprake is van leegstand, overschotten of jarenlange wachttijden. En dat voor elk deel van Nederland, hoe utopisch is deze gedachte.
Een dergelijke situatie heeft zich nooit voorgedaan, en zal zich wellicht nimmer voordoen, zelfs niet bij een super overheidsbeleid op het gebied van wonen. Het is of hollen of stilstaan, dit door de decennia heen. In de crisisjaren zat de woningmarkt op slot en dicteerden de kopers de markt, vaak door zich gewoon niet te laten zien. In een florerende markt hebben verkopers het voor het zeggen en bieden kopers tegen elkaar op. Vaak is de verkoper ook weer koper en beleeft dus gelijktijdig beide marktsituaties. Dan is een stijging of daling van de prijzen relatief, het gaat dan meer om het verschil. Voor kopers die zich nieuw op de markt begeven of verkopers die de koopsector verlaten ligt dat wel even anders. Voor hen maakt de hoogte van de prijzen wel degelijk verschil.
Voor de marktontwikkelingen spelen harde cijfers een rol, zoals de ontwikkelingen van prijzen en transacties die objectief kunnen worden geregistreerd. Daarnaast ook de emoties, zoals vertrouwen en angst, die vooral door de sector en de media kunnen worden gecreëerd. De voorpagina van het meest recente maandblad van de Vereniging Eigen Huis spreekt wat dit betreft boekdelen in knalrood: ‘blijf kalm en koop dat huis”. Makkelijker gezegd dan gedaan, want hoe doe je dat als je in de Randstad een woning zoekt en al drie of vier keer achter het net hebt gevist. Grote kans dat je er bij de volgende gelegenheid vol ingaat door mee te gaan in het overbieden. Dit, terwijl in andere gebieden verkopers met smacht op een bezoeker zitten te wachten. Op dit moment worden kopers gedreven door de lage hypotheekrente en betaalbare woonlasten. Een iets hogere prijs tikt dan minder zwaar aan. Van een gezonde woningmarkt valt alleen maar te dromen.